Hashtag'den Hasada: Sosyal Medyada Tarımın Görsel DönüÅŸümü

Tarım, yüzyıllar boyunca yalnızca üretenin bildiÄŸi, ÅŸehirlinin tükettiÄŸi bir sektör olarak algılanmıştır. Ne yazık ki yanlış bilgi hem ekonomik hem de kültürel anlamda tarımın kıymetinin anlaşılmasını zorlaÅŸtırmıştır. Sosyal medyanın yükseliÅŸiyle birlikte tarımda görünürlük artmış; tarlalar, çiftlikler ve toprağın kokusu dijitale taşınmıştır. Bu dönüÅŸüm, yalnızca bir mecra deÄŸiÅŸimi deÄŸil, aynı zamanda bir anlatım devrimidir.

Sosyal medya çağında içerik üretiminin temel taÅŸlarından biri görselin etkileyici olmasıdır. Tarım da bu açıdan oldukça zengindir. DoÄŸru çekim teknikleri kullanıldığı zaman bu görsel zenginlik daha da artar. Drone çekimleriyle elde edilen geniÅŸ ve kuÅŸ bakışı tarla manzaraları, izleyiciye hem üretimin ölçeÄŸini hem de doÄŸayla olan iliÅŸkisini sunar. Makro lensle çekilen bir ayçiçeÄŸi, tarımın estetiÄŸini, düzenini ve emeÄŸini gözler önüne serer. ÖrneÄŸin; time-lapse tekniÄŸiyle çekilen bir fidenin topraktan çıkışı, sabrın ve doÄŸanın gücünün etkili bir metaforudur.

 

 

Tarımın görsel dönüÅŸümüne dair en çarpıcı örneklerden biri, sosyal medyayı hem estetik hem de bilgilendirici açıdan ustalıkla kullanan Ä°zmir Tarım Teknoloji Merkezi hesabıdır. Bu hesap, tarımın teknolojiyle buluÅŸtuÄŸu içerikleri, görsel seçimlerindeki özenle daha ilgi çekici hale getirir. Tarım ve teknoloji alanına dair bilgisi olmayan izleyicilere ilham olurken, bu alanda çalışan profesyoneller için de güncel ve öÄŸretici bir kaynak olur. Aynı zamanda, hesapta kullanılan fotoÄŸrafların, grafik tasarım ögeleriyle bir arada kullanılması, hem bilgi aktarımını güçlendirir hem de görsel algıyı zenginleÅŸtirir. Gerçek tarla, bitki ve tarım makinaları gibi fotoÄŸraf kareleri, infografikler, konu ile ilgili ikonlar ve metinlerin eklendiÄŸi minik kutular gibi grafik unsurlarla desteklenerek izleyiciye hem estetik bir deneyim sunar hem de karmaşık bilgileri sadeleÅŸtirerek kolay anlaşılır hale getirir. Bu kullanım, özellikle görsel öncelikli LinkedIn ve Instagram gibi mecralarda dikkat çekici bir anlatım dili olarak karşımıza çıkar. Hem profesyonel hem samimi bir izlenim vererek, profesyonellere ve genel izleyiciye hitap eder. Görselin duygusal etkisi ve grafik unsurların bilgilendirici gücünü birleÅŸtiren bu yaklaşım, sosyal medya iletiÅŸiminde hem anlatma hem hissettirme olarak çift yönlü bir etki yaratır.

Bugün tarım yalnızca üreticiyle tüketici arasında deÄŸil, izleyiciyle içerik üreticisi arasında da baÄŸ kurmayı saÄŸlar. Instagram’da milyonlarca takipçili tarım hesapları, TikTok’ta viral olan tarım videoları veya YouTube’da saatlerce izlenen “organik yaÅŸam günlükleri”, tarımın hikâyeleÅŸtirilmiÅŸ en iyi ÅŸeklidir. Hashtag’ler de bu anlatımı harekete geçiren unsurlardır. #FarmLife, #SustainableFarming, #KöyHayatı gibi etiketler, içeriklerin keÅŸfedilmesini ve sınıflandırılmasını saÄŸlar.

Tarımın sosyal medyada fotoÄŸraflarla ve etkileyici kadrajlarla sunulması, sektöre güçlü bir görsel deÄŸer katarken beraberinde bazı etik tartışmaları da gündeme getirmektedir. Işık, renk ve kompozisyon gibi unsurlar aracılığıyla yaratılan idealize edilmiÅŸ görüntüler, çoÄŸu zaman üretimin gerçek zorluklarını ve emek boyutunu gölgede bırakır. Bu nedenle; tarımsal faaliyetlerin görselleÅŸtirilmesinde, estetik kaygılarla birlikte gerçekliÄŸin sorumlu ve ÅŸeffaf bir biçimde yansıtılması, sektörün güvenilirliÄŸi açısından kritik önem taşır.

Tarım 5.0 kavramı, yalnızca yapay zekâ ve otomasyonla deÄŸil, bu sistemlerin anlatımıyla da ÅŸekillenmektedir. Bugün kameralı zirai dronelar yalnızca analiz için deÄŸil, içerik üretimi için de kullanılır. Hatta bazı çiftlikler, sanal gerçeklik gözlükleriyle “tarlada gezinti” deneyimi sunar. Ayrıca blockchain ve NFT teknolojisi tarım ürünlerinin dijital sertifikalarının sosyal medyada paylaşılmasına olanak saÄŸlar (Dilmen, Ä°yigüngör, Alamaslı, & Kılıç, 2022). Bu dijital sertifikalar sosyal medyada paylaşılmak üzere görsel hale getirilir. ÖrneÄŸin: ‘‘Bu buÄŸday, Ä°zmir’in Menemen Ovası’ndaki Mustafa Bey’in tarlasında yetiÅŸti. Hasattan kalite analizine kadar tüm süreçler blockchain üzerinde kaydedildi. Blockchain’de kayıtlı NFT sertifikası ve buÄŸdayın dijital kimlik kartı!’ ÅŸeklinde sosyal medyada yayınlayabileceÄŸimiz görselleÅŸtirilmiÅŸ bilgi kartları kullanılabilir.

Tarım artık yalnızca köylünün emeÄŸi deÄŸil, aynı zamanda izleyicinin telefonundaki deneyimdir. Sosyal medya sayesinde tarım, hem estetik hem de bilgilendirici hale gelmiÅŸ, görünmeyen emek görünür kılınmıştır.

Çiftçinin Kadrajı: Sosyal Medya ile Tarımın Sinematografik Yüzü

Bir çiftçi sabah gün doÄŸmadan tarlasına giderken, artık yanında sadece çapa deÄŸil, bir kamera da taşıyor olabilir. Tarım, yıllar boyunca sessiz ve görülmeyen bir faaliyetken bugün sosyal medyada sinematografik bir anlatı ile görünürlük kazanmıştır.

Sosyal medya, kırsal hayatı yalnızca belgelemekten öteye taşıyarak; onu bir görsel anlatı alanı haline getirmiÅŸtir. Sabahın ilk ışığında rüzgarla havalanan toprak, biçerdöverin arkasında uçuÅŸan samanlar gibi sahneler sosyal medyada sinematik bir anlatıya dönüÅŸmüÅŸtür.

Bir akıllı telefon, sabitleyici gimbal, yakaya takılan küçük bir mikrofon ve doÄŸal ışık. Bugün bir çiftçinin elindeki bu dört unsur, Hollywood estetiÄŸinde içerikler üretebilir. Kameranın yerleÅŸtirildiÄŸi traktör camından gün batımında yapılan hasat çekimi, görsel ve estetik olarak hem izleyene hem de bunu kayıt altına alana haz yaÅŸatır.

 

Ancak bu görsellik, beraberinde manipülasyon riskini de getirebilir. “Estetik kırsal” söylemi, yani köy yaÅŸamını sadece çekici ve iyi yönleriyle göstermek, çoÄŸu zaman tarımın zorluklarını ve sıkıntılarını gölgeleyebilir. Kırsal alan bir yaÅŸam alanı deÄŸil, bir dekor gibi sunularak izleyicinin algısını yanıltabilir. Gerçek emek ve üretim süreçleri görünmez hale gelirken, izleyici yalnızca süslenmiÅŸ bir kırsal masalına tanık olur. GerçekliÄŸe sadık kalmak, sinematografik anlatımın etik sınırıdır.

Marka iÅŸ birlikleri sosyal medyada görünürlük ve bilinirlik açısından çok önemlidir. Bazı organik ürün markaları, çiftçilerle sponsorluk anlaÅŸmaları yaparak içerik üretimine destek verir. Bu iÅŸ birlikleri çiftçiye maddi destek saÄŸlarken, aynı zamanda sektörün dijital gücünü artırmaya yol açmış olur.

Topraktan Ekrana: Tarım Ä°çeriÄŸinin Dijital Evrimi

GeçmiÅŸte yalnızca köy yollarının bildiÄŸi hayatlar, bugün milyonlara ulaÅŸan dijital içeriklere dönüÅŸüyor. Tarım da bu anlamda hem fiziksel hem dijital bir emek alanına dönüÅŸtü.

YouTube’da çiftlikte geçen bir günün detaylıca gösterildiÄŸi içerik serileri, TikTok’ta tarım ve hayvancılıkla ilgili iÅŸlerin kısa videolarla gösterilmesi, Instagram Reels’ta ise tarladaki günlük faaliyetlerin paylaşılması bu dönüÅŸümün dikkat çeken örnekleridir.

Drone ile panaromik çekimler, makro lensle toprağın dokusunu gösteren çekimler, time-lapse ile bitkilerin büyümesini anlatan videolar… Bunlar tarımın sinema estetiÄŸiyle anlatımına katkı saÄŸlar.

Instagram’da bir kahvaltı eÅŸliÄŸinde yapılan “köy günlüÄŸü” içeriÄŸi, gerçek bir çiftçinin günde 12 saat çalıştığını çoÄŸu zaman göstermez. GerçeÄŸe dayalı ama yaratıcı içerikler üretmek güvenilirlik ve görsel haz açısından çok önemlidir.

Topraktan ekrana giden bu yolculuk, sadece bir dönüÅŸüm deÄŸil, aynı zamanda bir devrimdir. Sosyal medya ve çekim teknikleri sayesinde tarım, ÅŸehirliye yeniden anlatılır hale gelmiÅŸtir.

Ayrıca bu dönüÅŸüm, yalnızca izlenebilirlik deÄŸil, aynı zamanda saygı da kazandırır. Sosyal medya sayesinde çiftçi artık sadece üretici deÄŸil, aynı zamanda bir anlatıcıdır.

 

Kaynakça

Dilmen, N., Ä°yigüngör, T., Alamaslı, I., & Kılıç, M. (2022). TaÅŸ Baskıdan NFT’ye: Teknolojinin Olanakları ile DönüÅŸen Sanat Anlayışı ve NFT Teknolojisi Üzerine bir AraÅŸtırma. Türkiye Ä°letiÅŸim AraÅŸtırmaları Dergisi(41), 255-275.

 

 

 

YAZAR: Zeynep Südinç Karataş

Yayınlanan bu makale aksi belirtilmedikçe İzmir Ticaret Borsası ‘nın görüşünü yansıtmaz.