İZMİR TİCARET BORSASI'NIN TARİHÇESİ
Bugünkü İzmir Ticaret Borsası'nın temeli, 1891 yılında Nişli Hacı Ali Efendi ve onun etrafında toplanan bir avuç tüccarın çabaları sonucu atıldı.
XIX. Yüzyıl'ın ikinci yarısında, İzmir ilinin ticaret hacminin genişlemesi, bir takım sorunları beraberinde getirmişti. Nakliye, depolama gibi sorunlara çözüm üretilebilirken, ürünlerin pazara çıkma koşullarındaki sağlıksızlık ticari yaşamı olumsuz etkiliyordu. İzmir'de ticari hayatın hareketli olması nedeniyle, 1891'den önce de alıcı ve satıcıların bir araya geldiği, pazarlık yapılarak çeşitli ürünlerin alım satımının gerçekleştiği mekanların olmasına karşın, bunlar modern anlamda borsa tanımı içinde değerlendirilebilecek yerler değildi. İzmir'de hukuki statüye sahip, belirli esaslar dahilinde işleyen modern bir borsa kurma tartışmaları ancak 1890'lı yılların başlarında başladı. Bu tartışmalar sürerken, Arabyan Karabet Efendi ve Nişli Hacı Ali Efendi İzmir'de ayrı ayrı borsa kurma yolunda çalışmalara başladılar. Bugünkü İzmir Ticaret Borsası'nın temeli sayılan Nişli Hacı Efendi'nin borsası 14 Aralık 1891 Pazartesi günü açıldı.
Osmanlı Devleti'nin 1886'da yayınladığı ve borsalara ait ilk düzenleme olan Umum Borsalar Nizamnamesi'nde, borsaların kurulması işini devletin üstlendiği, her şehirde ancak bir borsa kurulabileceği açıkça belirtiliyordu. İzmir'de usule aykırı iki tane borsanın kurulması üzerine Valilik harekete geçti. Hükümet, 1892 yılı Haziran ayı içinde, söz konusu borsalar konusunda karara vardı. Nişli Hacı Ali Efendi'nin binası, borsa binası olarak tercih edildi. Böylelikle, borsa konusundaki uyuşmazlık ve iki başlılık giderilmiş oldu.
Nişli Hacı Ali Efendi'nin borsası 13 Haziran 1892 Pazartesi günü, resmi törenle yeniden açıldı. Bina bir süre sonra yetersiz kalınca, borsa bugün Turizm İl Müdürlüğü'nün bulunduğu binaya taşındı. 1891 yılından itibaren kuruluş sürecine giren, 1892 yılında hükümetçe tanınarak açılışı gerçekleştirilen İzmir Ticaret Borsası, resmi nizamnamesine ancak 1895 yılında kavuşabildi. Bina sıkıntısı bitmeyen Borsa kendi binasını yapmak için kolları sıvadı. Yangın yeri olan ve İkinci Kordon'da bulunan iki numaralı adadaki yaklaşık bin dokuz yüz küsur metrekarelik arsa Belediye'den tahsis edildi. Binanın temeli 25 Kasım 1926'da görkemli bir törenle atıldı. Yapımı, Tahsin Sermet Bey ve Hüseyin Mazlum tarafından gerçekleştirilen bina 11 Haziran 1928 tarihinde yönetim kurulunca teslim alındı. Binanın açılışı 23 Temmuz 1928 Pazartesi günü saat onda, binden fazla davetli ve halkın huzurunda gerçekleştirildi.
Geri dön
