İzmir Tarım Teknoloji Merkezi’ni Tanıyalım - 2
Merhaba değerli dostlar,
Bir önceki yazımda tarım sektöründe yaşanan başlıca sorunlara yeni çözümler üretilmesi amacıyla Borsamız tarafından geliştirilen İzmir Tarım Teknoloji Merkezi (İTTM) projemize değinmiş, projemizin ortaya çıkmasındaki gerekçelerden bahsetmiştim.
Tarımdaki teknoloji kullanımını temel olarak üç konuda ele alabiliriz.
Birincisi, teknolojinin tarımsal üretim süreçleri ile ilgili her türlü verinin toplanmasında kullanılması. Bu veriler, iklim koşulları, toprağın nemi, yapısı gibi tarımsal üretimin dışsal faktörleri olabilirken, bitkilerin ve hayvanların gelişme durumu gibi ürünün bizatihi kendisiyle ilgili veriler de olabiliyor.
İkincisi, anlık ve/veya geçmişe dayalı olarak toplanan tüm verilerin sınıflandırılması, anlamlandırılması ve ilişkilendirilmesi sonucunda karar destekmekanizmalarında kullanılması.
Üçüncüsü ise tüm bu verileri algılayan dijital sensörlere sahip sulama sistemleri ile ekim, toprak işleme, ilaçlama ve hasat gibi alanlarda tarım makinelerinin üretim süreçlerine dahil edilmesi.
Son yıllarda bu teknolojilerin tarım sektöründe kullanılması tüm dünyada hızlandı. Hollanda, ABD ve İngiltere gibi ülkeler bu alandaki çalışmaları ile bir adım öne çıkan ülkeler.
Önemli bir tarımsal üretim potansiyeline sahip ülkemizde de tarımsal teknolojilerin geliştirilmesi ve uygulanmasında ilerleme olsa da yeterli ve organize bir şekilde olduğunu söyleyemeyiz.
İzmir Ticaret Borsası olarak İTTM projemiz ile ilgili çalışmalara işte bu noktadan başladık… Akıllı tarım uygulamalarında dünyada neler oluyor, ülkemiz ne durumda ve bu gelişmelerden maksimum seviyede faydalanmak için neler yapmalıyız? Tüm bu soruların cevaplamak için Borsamız ve Ege Üniversitesi İktisat Bölümü iş birliğinde “Türk Tarımının Global Entegrasyonu ve Tarım 4.0” projesini hayata geçirdik.
2017-2018 yıllarında bir yıl süren projeçalışmamızda; dünyada ve Türkiye’de tarım sektörünün mevcut durumunu analiz ettik, Tarım 4.0 alanında dünyadaki başarılı uygulama örneklerini araştırdık ve bu noktadan hareketle Türk Tarımının, Tarım 4.0 sürecine entegrasyonunun nasıl gerçekleştirilebileceğini ortaya koyduk.
Proje kapsamında, üreticilerin, kooperatif ve birliklerin, teknoloji firmalarının, üniversite ve ilgili kamu kurumu temsilcilerinin katılımı ile Tarımda Teknolojik Dönüşüm: Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerilerinin Tespiti Çalıştayınıgerçekleştirerek sektör paydaşlarının kendi faaliyet alanlarından konuya nasıl baktıklarına ilişkin görüşlerini aldık.
Çalıştay katılımcılarının ülkemizde Tarım 4.0 uygulamalarının yaygınlaştırılması hususunda yapılması gerekenlere ilişkin önerileri oldukça önemliydi.
Bu önerileri, genel hatları ile aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:
Çalışma kapsamında İzmir ilinde 500 üretici ile anket çalışması yaptık. Bu çalışmada demografik yapı, üretimin yapısı, üretimin sürekliliği, devlet destekleri, teknoloji kullanımı ve aktörler arası iş birliği gibi 6temel başlıkta üreticilerimizin görüşlerini aldık.
Bu anket çalışmasında çiftçilerimiz arasında akıllı telefon, bilgisayar ve tablet gibi teknolojik ürünlerin kullanımının yaygın olmasına rağmen üretimin otomasyonuna yönelik teknolojilerin kullanımı oldukça sınırlı olduğunu tespit ettik. Örneğin anket uyguladığımız 500 üreticimizden sadece 3’ünün sensörlü makineleri üretim süreçlerinde kullandığını gördük.
Ayrıca, çalışma kapsamında tarımsal teknolojileri alanında çalışan 10 firma ile anket çalışması yaparak firma kuruluş ve faaliyet yapısı, ticaret yapısı, üretimlerini devam ettirmede karşılaşılan zorluklar, Ar-Ge yapısı, iş birliği yapıları, firmanın devlet desteklerinden yararlanma durumu ve genel değerlendirme başlıklarında görüşlerini aldık.
Tarımsal teknoloji alanında çalışan firmalarımız özetle; üretim süreçlerinin teknoloji ile entegre olması gerektiğini, yenilik faaliyetlerinin ürünün kalitesini arttırdığını, teknolojik yeniliklerin maliyetli olduğu ve firmaların yenilik kapasitelerinin ancak devlet teşvikleri ile geliştirilebileceğini belirtmiş ve ankete katılan 10 firmadan 9’u gelecek 10 yılda bu sektörde faaliyet göstereceğini, 1 firma ise sektör dışına çıkacağını belirtti.
Bir yıl süre ile devam eden ve ana hatlarıyla yukarıda özetlemeye çalıştığım “Türk Tarımının Global Entegrasyonu ve Tarım 4.0” projemizin en temel çıktısının tarımsal üretimin teknolojik gelişmeler ile uyumlaştırılmasının, üreticiler, tüketiciler, devlet, yerel yönetimler, STK’lar, üniversiteler, teknoloji sağlayıcı firmalar, finansman sağlayıcılar gibi aktörleri kapsayan geniş bir ekosistem içinde ele alınması gereken bir konu olduğunu ortaya koyması oldu.
Belirlenecek politikalarda; devletin öncü rolünün çok önemli olduğu, ancak diğer aktörlerin de yeni oluşturulan ekosistemde güçlü bir işbirliğiyle bu politikaları desteklemesinin gerekli olduğu net olarak görüldü.
İTTM proje fikrimizde bu tespitlerimizin sonucunda şekillenmeye başladı. Bundan sonraki süreçte böyle bir merkezin başarılı, örnek ve sürdürülebilir olması için nasıl bir yapıda kurulması ve hangi alanlarda, nasıl çalışması gibi konular üzerine yoğunlaştık. Ve bu konuların detaylarını araştırmak amacıyla, İzmir Kalkınma Ajansımızın desteği ile İTTM Fizibilite Projesini hazırladık.
Bir sonraki yazımda sizlere, İTTM’nin kuruluşuna karar vermemizdeki bence en önemli aşama olan fizibilite çalışmamızın detaylarından ve sonuçlarından bahsediyor olacağım.
Şimdilik sağlıcakla kalın.
21.06.2021
