İTB'den "beyaz altın" için ilk ürün töreni
İzmir Ticaret Borsası (İTB) tarafından tarımsal üretimin teşvik edilmesi amacıyla düzenlenen geleneksel ilk ürün törenleri kapsamında, 2017/18 sezonu Geleneksel Pamuk İlk Ürün Töreni ve İlk Ürün Satışı, 3 Ekim 2017 Salı günü gerçekleştirildi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin onurlandırdığı törene İzmir Valisi Erol Ayyıldız, İzmirli milletvekilleri ve İl Emniyet Müdürü Hüseyin Aşkın’ın yanı sıra oda, borsa ve iş dünyasından çok sayıda temsilci katıldı.
Törenin açış konuşmasını gerçekleştiren İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, “Beyaz altın olarak ifade ettiğimiz pamuk ülkemiz için çok önemli bir ürün. Pamuğun bu önemi temel olarak iki nedene dayanıyor. Birincisi değerli bir tarımsal ürün olarak tarımsal üretime ve tarım piyasalarına olumlu katkısıdır. Pamuk, toplam tarım alanları içerisinde yaklaşık yüzde 2 pay alırken, tarladaki üretim değeri ile tarımsal hasılamıza yüzde 5’e yakın katkıda bulunmaktadır. Diğer tarımsal ürünlerin piyasalarının da dengeli oluşması açısından pamuk üretimi hayati önem taşımaktadır. Pamuğun ikinci önemi ise küresel piyasalarda en rekabetçi sektörlerimizin başında gelen tekstil sektörünün temel hammaddesi olmasıdır. Türkiye yaklaşık 28 milyar dolar tekstil ve konfeksiyon ihracatı ile bu alanda dünyanın önemli oyuncularından birisidir. Nitekim, 2016 yılı itibariyle Türkiye, dünya tekstil ihracatının yüzde 3.8’ini, konfeksiyon ihracatının ise yüzde 3.4’ünü gerçekleştirmiştir. 2016 yılında 56 milyar dolar dış ticaret açığı veren Türkiye’nin en fazla net döviz kazandıran sektörü, 16 milyar dolar net getiri ile tekstil ve konfeksiyon sanayidir” dedi.
Yurtiçi hububat piyasalarının gümrük vergisi ile korunması, hayvancılık sektörüne verilen destekler, dünya pamuk fiyatlarının uzun süre düşük seviyelerde kalması ve sıfır maliyetle pamuk ithal edilebiliyor olması gibi nedenlerle 2000’li yıllarda Türkiye’deki pamuk ekim alanlarının yaklaşık yüzde 40 oranında azaldığına değinen Işınsu Kestelli, “Bu dönemde dünyanın en kaliteli pamuklarının üretildiği Ege Bölgesi'nde pamuk üretici sayısı 60 binlerden 15 binlere geriledi. Bu azalışın bir kısmını pamuk üretimindeki verim artış ile telafi ettiğimizi söyleyebiliriz. Dünyada ekonomik anlamda üretim yapan ülkeler arasında ikinci en yüksek verim ile pamuk üretiyoruz. Her ne kadar verimli topraklarımız ve uygun iklim koşullarımız buna imkân veriyor olsa da, bu başarının asıl sahibi üreticilerimizdir. Pamuk üretiminin tüketime paralel bir artış göstermemesi ne yazık ki dünyanın en çok pamuk ithal eden ülkelerinden birisi olmamıza neden olmuştur.2016/17 sezonunda 1.4 milyar dolar değerinde 801 bin ton pamuk ithal ettik. 2000 yılından sonra pamuk ithalatı için harcadığımız döviz miktarı 20 milyar dolar” diye konuştu.
Son birkaç yıldır pamuk fiyatlarının olumlu seyri ve diğer tarımsal ürün piyasalarında yaşananlar nedeniyle bu sezon Ege Bölgesi pamuk üretiminde yaklaşık yüzde 15 civarında bir artış olmasını ve uzun yıllardan sonra 200 bin ton sınırını aşmasını beklediklerini söyleyen Kestelli, “Bu durum, kalitesi tüm dünyaca kabul edilen ‘Ege Pamuğu’nun geleceği açısından sevindirici bir gelişme. Sezon açılışı mahiyetindeki ilk ürün törenimiz vesilesi ile pamuk üretiminin sürdürülebilirliği açısından önemli gördüğümüz ve gerçekleşmesini dilediğimiz hususlar ise pamuk üretim maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla gübre ve mazot desteği oranlarının yükseltilmesi, 126 yıldır pamuk işlemlerini gerçekleştirerek ülkemiz için referans fiyatları açıklayan Borsamız pamuk salonunun ihtiyaç duyduğu düzenlemelerin bir an önce hayata geçirilmesi, tekstil sanayinin ihtiyacı olan kaliteli pamuk için çırçır fabrikalarının altyapı eksikliklerinin giderilmesi konusunda teşviklerin geliştirilmesi, yerli pamuk tüketimini teşvik etmek amacıyla pamuk tedariğini yurtiçinden yapan tekstil firmalarına bazı teşvik mekanizmalarının geliştirilmesidir” dedi.
Konuşmasının son bölümünde ülke pamuğunun ve pamuklu ürünlerinin markalaşması için İTB tarafından tescili alınan “Ege Pamuğu” coğrafi işareti ve Ulusal Pamuk Konseyi ile birlikte geliştirdikleri “GMO Free Turkish Cotton” ibareli etiketleme projelerinin tekstil sanayiinde yaygınlaştırılması faaliyetlerine Bakanlık nezdinde destek beklediklerini ifade eden Kestelli, Bakan Zeybekci’ye “Konularımıza ve sorunlarımıza her zamanki ilgi ve çözüm odaklı desteklerinizle yaklaşacağınıza inanıyor, yeni sezonun başta üreticilerimiz olmak üzere tüm pamuk sektörü paydaşlarına hayırlı olmasını diliyorum” dedi.
İTB Meclis Başkanı Barış Kocagöz ise pamuğun tarladan gömleğe kadar olan yolculuğunda yaklaşık 3 milyon kişiye istihdam, 28 milyar dolar ihracat ile ülkemizin vazgeçilmezi olan tekstil sektörünün hammaddesi olduğuna değinerek, “Bu ürün ülkemiz iklimi ve coğrafyasına uygun, ideal, katma değeri yüksek bir ürün. Aynı zamanda çekirdeği ile de önemli bir gıda ve yem maddesi. TÜİK rakamları ile, geçmişte ulaştığımız rekor ekim alanı olan 721.000 hektar ile yine geçen yıla ait TÜİK verim ortalaması olan 476 kg çarpıldığında zaten 1.4 milyon tona yakın pamuğu, ülkemiz üretebilme kabiliyetine sahip. Dünya verim sıralamasında 2’inci sırada olan üreticimiz ile eski üretim alanlarımıza dönebilsek bugün tükettiğimiz 1.5 milyon tonun tamamını aslında karşılama imkânımız mevcutken halen her yıl 600 ila 900.000 ton arasında lif pamuk ithal etmek zorunda kalıyoruz. Ne mutlu ki 400.000 tona kadar inen üretimimizi nihayet son yıllarda hükümetimizin de attığı doğru adımlarla 850.000 tonlara dek çıkarabildik. Yani doğru yoldayız ve önümüzdeki yıl kısmetse 1 milyon tonlara ulaşacağız” dedi.
Kocagöz, sektördeki güzel ivmenin devamı ve ülke pamuk üretimini 1.5 milyon tonlara çıkarabilmek önerilerini şu şekilde sıraladı:
Kg başı destekleme miktarları her yıl en az enflasyon kadar arttırılmalı, destekleme politikaları doğru üretim planlaması adına en az 5 yıllık planlar halinde yapılmalı. Üretici önündeki 5 yıl ne ekeceğine karar verebilmeli, üretici desteklerinin adil dağılımının yapılması için yeni yöntemlere geçilmeli. Bazı suistimalleri önleyici tedbirler alınmalı, lisanslı depoculuk için verilmesi düşünülen yeni destekler, hasada başladığımız şu günlerde artık bir an evvel hayata geçirilmeli ve bu çağdaş uygulamalar üreticimize acilen duyurulmalı.
Bu politikalar hayata geçirildiğinde yükselen trendin aynı hızda devam edeceğine ve yapılacak ilk 5 yıllık plan diliminde Türkiye’nin 1.5 milyon ton üretim rakamlarına ulaşabileceğine gönülden inandığını belirten Kocagöz, “Hasat sezonunun ülkemize, üreticilerimize ve tekstil sektörümüze hayırlı, uğurlu ve bol kazançlı olmasını diliyorum” dedi.
T.C. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, "Bin yıldan beri bu coğrafyada pamuk üretiliyor. Emin olun ki binlerce yıl sonra bile bu topraklarda yetişen pamuğu dünyaya satmaya devam edeceğiz. Pamuk tarlalarında mısır ve buğdayın teşvik edilmesi gibi yanlış uygulamalar zamanında yapıldı ama artık bu yanlıştan dönüldü, pamuğu destekledik ve buna devam edeceğiz" dedi.
Pamuğun bir özgürlük simgesi olduğunu ve bu topraklarda umut haline geldiğini belirten Nihat Zeybekci, pamuk sezonunun üreticiden tüketiciye kadar herkese bereket getirmesini dileyerek “Pamuk milli bir politika. Hükümet olarak pamuğu desteklemeye devam edeceğiz. Hükümet olarak ihracatçımızın istediği tüm destekleri verdik. Yatırımcının istediği tüm destekleri verdik. Türkiye’nin dünyanın birçok ülkesini açık ara geride bırakması tesadüf değildir. Her biri planlanmış ve elde edilmiş sonuçlardır. Pamuk, fındık, üzüm ve incir ile beraber toprağa dayanacağız. Elde ettiğimiz sonuçlarla, Türkiye’nin bu alanda sürdürülebilirliğini arttıracağız. Hizmete ve mal ihracatı haline dönüştürüp, kendi finans kaynaklarımızı üretip kimseye hesap vermediğimiz finanslara kavuşacağız” diye konuştu.
Nihat Zeybekci’ye konuşmasının ardından İTB Başkanı Işınsu Kestelli ve Meclis Başkanı Barış Kocagöz tarafından anı takdiminde bulunuldu.
Anı takdiminin ardından Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, İTB Meclis Başkanı Barış Kocagöz ve Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli moderatörlüğünde ilk ürün pamuk ve pamuk çekirdeğinin sembolik açık arttırma seremonisiyle satışı yapıldı. Üretici Gürkan Eser tarafından Borsa’ya getirilen ilk ürün pamuk balyası kilosu 20 TL'den satışa çıkarıldı. Toplamda 300 kiloluk ilk ürünün kilosunu 100 TL'den TARİŞ Pamuk Birliği satın aldı. İlk ürün pamuk çekirdeğini ise yine TARİŞ Pamuk Birliği kilosu 5 TL'den aldı.
Sembolik açık arttırmanın ardından üretici Gürkan Eser’e Ekonomi Bakanı Zeybekci ve Borsa Yönetim Kurulu Başkanı Kestelli tarafından plaket takdim edildi. Plaket takdiminin ardından Bakan Zeybekci ve tüm konuklar günün anısına çekilen fotoğraf karesinde bir araya geldi.
04.10.2017
